News

Izakhamizi zeStezi zikhankasela indawo yokuthengisela izilimo zabo zesivandeni

Umlobi ngu Sangiwe Khumalo

Izivande eziqintini ezehlukeneyo zemaphandleni sekungokunye kwezinto ezithuthukisa impilo zezakhamizi kodwa abalimi balezi zivande babhekane lodubo lokuswela indawo enkulu lapho abangathengisela khona izivuno zabo ezibapha imali elenzuzo. 

Esigabeni seStezi, izakhamizi zakulendawo ezili tshumi lasithupha zingabanye  zabahlali abaphatheke ukulima imibhida. 

Sixoxisana lomabhalani wesivande, uZibusiso Dube wethule inhlupho abahlangana lazo esivandeni  sabo okubavimbela ukuthukutha. 

“Sahlala phansi lezakhamizi sabonisana ngento esingayenza ukuze sithole imali.Saqala ukulima imibhida esivandeni sethu ngo mnyaka ka 2012, sikhangelele ukulima amatamatisi kanye lomumbu ngoba sesisondele esigabeni somnyaka sezulu.”  

UDube ubike ukuthi  balohlupho lwe ndawo yokuthengisela izilimo zabo. 

“Imbhida yethu imihle kodwa uhlupho esihlangana lalo ngelokuswela imarket enkulu lapho okumele sihambise khona izilimo zethu ukuze kusinike imali engcono. Lokhu sekusenza sibe sithengisela izakhamizi eziseduze lathi, sibhoda sithengisela bona kodwa inzuzo yakhona incane ikanti ukube sile market lapho esingahambisa khona imbhida yethu nge nani elikhulu singathola imali engcono sikwanise ukuthuthuka.” 

Ubike ukuthi olunye udubo abahlangana lalo ngolokuswelakala kwamanzi. 

“Olunye udubo esihlangano  lalo ngolwamanzi kodwa ikhona imizamo esiyenzayo asihlalanga phansi, sadinga  izimali zokuthenga  amatanka amanzi (jojo tank) kanye lamapipe ukuze sidonse amanzi kodwa sifisa ukuncediswa.” 

Ubike njalo udubo lokuswelakala kukamantshingelani obalindela isivande sabo.  

“Ukuphepha kwesivande sethu kuyantengantenga ngoba ebusuku asilabantu abalindayo ngenxa yokuthi asilamali yokukhokhela umuntu ongasilindela. Emini silakho ukutshona lapha sisebenza kodwa ebusuku siba lovalo.” 

Related Articles

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button